Tussen verdoemd en verheerlijkt vlees

"Wie nu nog vlees eet, is echt een holbewoner". Ik zal de geciteerde anoniem houden, maar het had subtieler gekund: opmerken dat de vleesindustrie niet meer van deze tijd is. Subtieler gemóéten eigenlijk, want ondanks dat vlees veel vergt van mens en milieu zit niemand op zulke terechtwijzingen te wachten. Vaak werkt het juist averechts waarmee een goed initiatief tot een inhoudsloze strijd verbastert. Dat werd duidelijk toen het weerwoord volgde: "Volgende keer ga ik lekker een kilo biefstuk voor je neus opvreten".

Redenen om de vleesconsumptie te verminderen, moeten informerend en niet minachtend gebracht worden. Als een serieuze doch vriendelijke suggestie, een middel om goed te doen. Van nature is niemand zo duivels om mens en milieu te schaden. Bewustzijn en kennis groeien weliswaar, maar de gevolgen zijn niet direct waarneembaar. En de vanzelfsprekendheid waarmee vlees ten overvloede in de schappen ligt en de hoofdrol vervult in de meeste recepten, maakt het er niet beter op. Dat dierenleed een dingetje is, lijkt intuïtiever en wordt al langer voor lief genomen. Maar waarom zou men ook de link leggen tussen wereldproblemen zoals voedseltekorten, natuurrampen en een onschuldig lapje vlees?

Bewustzijn is helaas niet het hele eieren eten. Gewenning voorkomt vaak dat mensen de knop omzetten. Psychologisch gezien praat gemak veel goed. Daarnaast wordt onterecht gedacht dat vlees een cruciaal bestanddeel van je voeding is én broodnodig voor een lekker maal.

Daarom werkt het bieden van alternatieve smaakmakers wellicht beter dan het louter verdoemen van vlees. Daarmee kan iemand een verschil maken zonder iets op te hoeven offeren. Met bijvoorbeeld de volheid van peulvruchten, noten, oliën, of zout en de kruiden waar vlees vaak zijn smaak aan dankt. Liever niet met andere dierlijke producten; zo is koeienkaas bijna net zo vervuilend. 

Met een appetijtelijke koerswijziging werk je efficiënt globaal voedseltekort, de klimaatverandering en natuurrampen tegen. Je afval scheiden is er niets bij. Vliegvakanties afblazen en de auto de deur uit doen zijn natuurlijk ook effectief. Maar vlees vervangen met een smakelijk en socialer alternatief is vele malen makkelijker.

Voor wie alleen de motivatie of alternatieven mist, kan de afkeuring van een verheven veganist tegenwerken. En bij sommigen lijkt vlees eten er gewoon te sterk ingebakken. Jammer dan. Veel, weinig of geen vlees eten is nog altijd een vrije keuze. Maar laat het dan op z'n minst een bewuste zijn.