Giethoorn

Veel over gehoord, al sinds mijn tiende, toen ik in de atlas voor het erest Giethoorn zag. Als een zeer markant plaat(s)je in 'de kop van Overijssel', vlak bij het Ijsselmeer. En dan, 67 jaar later, er ook naar toe, Het viel niet tegen.

Giethoorn wordt voor het eerst vermeld in 1170. Berichten over grote overstromingen spreken dan over bewoners in dit gebied. In een later schrijven van Otto de Grote wordt toestemmimng gegeven tot het jagen in deze gebieden, maar de jacht op wilde geiten wordt verboden!
Begin 14e eeuw komen hier de zogenaamde Flagellanten, zo genoemd omdat ze tot eengeloofsgenootschap behoren, waarvan de leden zich met zwepen geselen. Af en toe hoop je dan, maar ja, ieder zijn hobby.
Ze beginnen het land te ontginnen en vinden veel botten en hoorns van geiten. Zo zou de naam Geytenhoorn zijn ontstaan, dat later Giethoorn is geworden. In het dialect van de streek wordt een ij inerdaad als ie uitgesproken. Komt meer voor, dacht ik. In het wapen van Giethoorn komen twee geitenhoorns voor, dus met deze tekst en uitleg zullen we vrede moeten hebben.

De Flagellanten graven het hier aanwezige veen af en laten delen ertussen vrij, zodat er weerribben of wieden ontstaan. Zo is Giethoorn nu een dorp 'tussen de Wieden', ook wel Hollands Venetië genoemd.
Wil je iets meer weten dan verdient het aanbeveling een boottocht te maken. Met gids uiteraard. Alvorens te vertrekken zwaaien we het volk op de kade vriendelijk toe. Een der deelnemers ziet dat afscheid kennelijk niet zo absoluut; hij weet dat alles relatief is.

En even en route komt de gids op dreef en kom je heel wat over deze markante plaats aan de weet.
Er wordt hier veel met riet gewerkt, rieten daken bij de vleet. Je kunt er prachtige kameeldaken mee maken. Het hogere deel van het huis geeft dan de plaats aan waar de dieren verbleven.

Een kwestie van geur, reuk of stank?

Logisch dat veel riet werd verwerkt, het was en is nog steed in overvloed aanwezig in dit waterrijke gebied. Op sommige plaatsen wordt het zelfs weg gebrand om de spaarzame grond voor andere doeleinden te gebruiken. Verder is Giethoorn de plaats waar de zogenaamde 'punters' worden gemaakt, kleine houten bootjes die zowel van voren als achter 'gepunt'zijn.

En wat te denken van de hier in overvloed aanwezige riante huizen (met rieten daken dus). En prachtige bronzen sculpturen. Ja,ja, twee dames, die ondanks de prijs van het brons en hun aanntrekkelijke, uitdagende pose, door de anwezige vaarten niet zo maar zijn 'te hebben'.
Hoewel ze ons leken uit te nodigen erij te komen zitten, leek dat de gids geen goed idee.

En van een levensboom in het bovenstuk van een deur zonder klink? Zo'n deur gaat alleen maar open bij geboorte, huwelijk of begrafenis.dus als je het huis als bewoner binnen komt of voor goed verlaat. Wordt er een kind geboren dan krijgt de boom er een tak bij. Zijn huizen zonder levensboom dan levenloos onbewoonbaar? Die vraag laten we over aan mensen die ervoor hebben gestudeerd, dus John, we wachten op antwoord.

Verder ging het langs percelen, die als ware eilanden helemaal door water waren omspoeld. Waar niet de auto voor deur staat, maar de boot voor de deur ligt. En huisvuil nog per boot wordt opgehaald, zo begrepen we.

Met hier en daar stukjes, waar je beslist geen overburen zult krijgen. Dat leek die dame wel wat

En na een bezoek aan schelpen- en stenenmuseum, (met allemaal hebbedingetjes), benevens de potterie waar het niet bestaand Giethoorn's blauw wordt geproduceerd, bereikten we tenslotte het open meer.

Waar, zo maar, die zwaan onze aandacht trok. Hij was op zoek naar een partner of op weg om te sterven, vertelde de gids.

Zwanen zijn namelijk uiterst monogaam, zo leerden we. Sterft er een zwaan van een paar, een getrouwde zogezegd, dan gaat de partner op reis om een andere partner te vinden of te sterven. Erg romantisch dus, zo'n Romeo en Julia zwanenleven. Heeft weliswaar minder met Giethoorn te maken, maar zet je aan het denken op een bewolkte en gieterige zondagmorgen. En ons niet alleen, want een vrouw in het café, die we het verhaal vertelden, merkte spontaan op: "Stamden we dan maar af van de zwanen in plaats van de apen, ik zou er een goede woerd voor over hebben." Nu sprak ze in het 'kop van Overijssel' dialect, dus misschien heeft ze er slechts een goed woord voor over gehad.

Toch rare vogels allemaal. Ook hier in de Wilde Hoeve, waar we alles van die ochtend nog eens overdachten. En de waard het even net meer zag zitten omdathij over enkele dagen 65 zou worden. En geen antwoord wilde geven op de vraag hoe oud de oudste deelnemer van ons gezelschap was. Nee, want "hij wilde geen klap voor zijn harsens krijgen."
Rare vogels dus. Met, alweer , een eenzame zwaan in gindse hoek, Opgezet, dus zeer en eeuwig eenzaam. Nee, hier niet echt te zien, maar de waard sprak er met respect over.
Voor iedere eenzame werd ze vandaag een dierbaar symbool.

Na een zeer eenvoudig, doch voedzaam maal (waar hebben we dat eerder gehoord, Hub?), dat vanwege ziekte van LP, die dit helaas op onze uitjes vaker overkomt, 'thuis'werd geserveerd, maakte de harde kern nog een wandeling door het dorp.

Waar je herinnerd wordt aan Bert Haanstra's film eerste film, 'Fanfare', die hier in 1958 is opgenomen. De film heeft Giethoorn een extra bekendheid gegeven, waardoor het sindsdien een toeristenplaats bij uitstek is.

Verleden jaar is er groots uitgepakt om het vijftigjarig jubileum te vieren.
Natuurlijk voelde het hele dorp zich weer Hollywood.
En de horecagelegendheid waarin veel scenes zijn opgenomen, aanvankelijk café Geurten, zo deelde een jong serveerster mee, heet sinds 1958 natuurlijk triomfantelijk Fanfare.

In 2008 is de film hier weer pontifical gedraaid en hij draait vandaag nog. Men kan en wil er maar geen genoeg van krijgen.

Als het even meezit, ontmoet je hier volk uit alle landen.

Heutzutage zie je dan ook nogal eens jonge artiesten, die er dan op uit zijn einen kleinen Spaziergamg te maken met Albert Mol, een van de actuers uit de film.

En ouderlingen die zich trots met de jeugd laten vereeuwigen.

En ja, om haar was alles begonnen.

Haar 76e verjaardag zou elders worden gevierd en uiteindelijk kwamen we dan uit op Giethoorn. De kapper was er in voorgaande dagen bij iongeschoten, dus wat zou een heerlijker verjaardagscadeau zijn dan hier, in Giethoorn, bij de speciaalzaak je haar te laten doen? Zeker, enigszins ziek, dat wel, maar na afloop kon er zowaar en lachje af. Twee lachjes zelfs.

Hub en Lies vermaakten zich met de geurtjes en leerden dat meisjes een reukje gebruiken en jongens een geurtje. Maar dat je hiermee moest oppassen. Want meisjes ruiken niet, die geuren. Mannen daarentegen geuren niet, die ruiken. Een nuttig weetje. Voor later dan.

LP is de dag erna volledig ingestort en heeft geen weet van bovenstaande uitjes. Waarvan ze het op prijs stelde dat de anderen ze zouden afwerken, anders zou ze nog beroerder voelen. En waarvan ze nu alsnog een glimpje mag meebeleven,

Ze knapt gelukkig weer op. En begint, dagen later, te vertellen hoe ze ondanks alles heeft genoten van jullie aanwezigheid.